ความรู้เรื่อง : โรคพิษสุนัขบ้า
โรคพิษสุนัขบ้า หรือโรคกลัวน้ำ
เกิดจากเชื้อไวรัสเรบีส์ เป็นโรคในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทุกชนิด เช่น ชะนี กระรอก กระแต
พบมากที่สุดในสุนัข และรองลงมา คือ แมว คน และสัตว์ รับเชื้อโรคพิษสุนัขบ้าได้ เมื่อถูกสัตว์ที่เป็นโรคนี้กัดหรือข่วน
โดยเชื้อจะอยู่ในน้ำลาย ถ้าเป็นสุนัขและแมวจะพบว่า มีเชื้อโรคพิษสุนัขบ้าออกมากับน้ำลายตั้งแต่ก่อนและระหว่างแสดง อาการ 1-7 วัน
อาการที่พบในคน
ส่วนใหญ่ระยะฟักตัวของโรคตั้งแต่ 3 สัปดาห์ ถึง 6 เดือน แต่บางรายมีระยะฟักตัวสั้นมาก ไม่ถึงสัปดาห์หรืออาจเกิน 1 ปี
อาการเริ่มแรก คือ เบื่ออาหาร เจ็บคอ มีไข้ อ่อนเพลีย มีอาการคันรุนแรงบริเวณที่ถูกกัด แล้วลามไปส่วนอื่น กระสับกระส่าย
กลัวแสง กลัวคน ไม่ชอบเสียงดัง เพ้อเจ้อ กลืนลำบาก โดยเฉพาะของเหลว กลัวน้ำ ปวดท้องน้อยและขา กล้ามเนื้อกระตุก
แน่นหน้าอก หายใจไม่ออก เกร็ง อัมพาต หมดสติ และ ตาย ในที่สุด
โรคนี้ไม่มีทางรักษาให้หายได้
หากอาการที่พบในสุนัข ระยะฟักตัวของโรคหลังจากถูกกัดหรือข่วน จะอยู่ในช่วง 3-8 สัปดาห์ ไม่เกิน 6 เดือน
และจะตายภายใน 10 วัน หลังแสดงอาการ ซึ่งมีทั้งแบบดุร้าย และแบบซึม โดยแบ่งเป็น 3 ระยะ
ระยะแรก : สุนัขจะมีอารมณ์และนิสัยเปลี่ยนไปจากเดิม
ระยะตื่นเต้น : สุนัขเริ่มมีอาการทางประสาท กระวน กระวาย ตื่นเต้น หงุดหงิด ไม่อยู่นิ่ง กัดแทะสิ่งของไม่เลือก ม่านตาขยายกว้าง
ระยะอัมพาต : สุนัขมีอาการคางห้อยตก ลิ้นมีสีแดงคล้ำห้อยออกนอกปาก น้ำลายไหล ขย้อนอาหาร คล้ายมีอะไรอยู่ในลำคอ
ขาอ่อนเปลี้ย ทรงตัวไม่ได้ ล้มลง อัมพาตทั้งตัวอย่างรวดเร็ว และ ตาย ในที่สุด
โรคนี้ไม่มีทางรักษาให้หายได้ หากมีอาการแล้ว "ตาย" ทุกราย
คำแนะนำสำหรับคนเลี้ยงสุนัข/แมว
1. นำสุนัข/ แมว ไปฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า (ฉีดครั้งแรก ลูกสุนัข/ลูกแมว อายุ 3-4 เดือน)
2. ไม่ปล่อยสุนัข/แมว ไปเพ่นพ่านในที่สาธารณะทุกครั้ง ที่นำสุนัข/แมวออกนอกบ้าน ต้องอยู่ในสายจูง
3. ไม่นำสุนัข/แมว ไปปล่อย และต้องคุมกำเนิดไม่ให้มี สุนัข/แมวมากเกินไป
คาถา 5 ย. กันสุนัข/แมว กัด/ข่วน
ย.1 : อย่าแหย่ : สุนัข/แมว ให้โมโห
ย.2 : อย่าเหยียบ : หาง หัว ตัว ขา หรือทำให้สุนัข/แมวตกใจ
ย.3 : อย่าแยก : สุนัข/แมวที่กำลังกัดกันด้วยมือเปล่า
ย.4 : อย่าหยิบ : จานข้าวหรือเคลื่อนย้ายอาหารขณะที่สุนัข/แมว กำลังกินอาหาร
ย.5 : อย่ายุ่ง : หรือเข้าใกล้สุนัข/แมวที่ไม่รู้จักและไม่มีเจ้าของ
เมื่อถูกสุนัขหรือแมวกัด ข่วน ต้องทำดังนี้
1. ล้างแผลให้สะอาดด้วยน้ำ และสบู่หลายๆ ครั้ง ให้ถึงก้นแผล ล้างสบู่ออกให้หมด เช็ดแผลให้แห้ง
2. ใส่ยารักษาแผลสด
3. จดจำสัตว์ที่กัดให้ได้ เพื่อสืบเจ้าของ กักสุนัข / แมว ไว้ดูอาการ 10 วัน สอบถามประวัติการฉีดวัคนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า
4. ไปหาหมอหรือเจ้าหน้าที่สาธารณสุข เพื่อรับการฉีดวัคชื่น ป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าที่ถูกต้อง
สุนัขกัด ต้องล้างแผล ใส่ยา กักหมา หาหมอ ฉีดวัคซีนต่อจนครบชุด
ข้อมูล : กรมควบคุมโรค